Kofeina

Produkty, których się nie spodziewałeś, ale zawierają kofeinę! ?

Wstęp

Szacuje się, że w krajach europejskich dzienne spożycie kofeiny wynosi ok.280-490mg. Najpopularniejszym źródłem jest głównie kawa. W 1 filiżance średnia zawartość kofeiny wynosi ok.60-135mg. Ilość różni się w zależności od jej sposobu przygotowania, mocy naparu i gatunku kawowca czy marki produktu. Kofeina prawie całkowicie wchłania się w przewodzie pokarmowym. Jednak stopień, w jaki kofeina oddziałuje na tkanki, zależy od poziomu kofeiny we krwi oraz stopnia uwodnienia tkanek.

U kogo kofeina będzie ,,działać dłużej”?

Szacuje się, że maksymalne stężenie kofeiny osiągamy 40 minut po jej spożyciu.

Wydalanie kofeiny następuje przez nerki, a okres półtrwania wynosi od 3 do 5 godzin. Organizm kobiety szybciej pozbywa się kofeiny w porównaniu do mężczyzn. Przedłużone działanie może natomiast występować u osób z chorobami wątroby, wśród kobiet w ciąży oraz stosujących doustne środki antykoncepcyjne. Na wydalanie kofeiny z organizmu kobiet ciężarnych ma wpływ m.in. rodzaj spożytej żywności oraz przyjmowanie niektórych leków.

Biorąc pod uwagę palaczy, w ich organizmie metabolizm kofeiny jest znacznie szybszy w porównaniu do osób niepalących. Co oznacza, że u palaczy występuje niższe stężenie kofeiny we krwi.

Korzyści ze spożycia kofeiny

Kofeina działa stymulująco na układ pokarmowy, a także przyczynia się do pobudzenia autonomicznego układu nerwowego. Wpływa także na zwiększenie wydzielania katecholamin: serotoniny, adrenaliny, dopaminy czy norepinefryny. Uważa się, że dawka 200-250mg/ dzień może wpływać na lepsze samopoczucie, koncentrację czy szybsze wykonywanie pewnych czynności.

Wśród pozostałych pozytywnych aspektów, można wyróżnić:

-wpływ na szybszą przemianę materii;

-zmniejszenie napięcia mięśni gładkich naczyń krwionośnych;

-a także pobudzanie wydzielania soku żołądkowego.

Negatywny wpływ kofeiny

Nadmierne ilości (ok.400-800mg/dobę) mogą wpłynąć na powstanie dolegliwości takich jak:

-rozdrażnienie;

-nerwowość/ wzrost napięcia;

-bezsenność;

-niepokój;

-przyspieszony oddech;

-tachykardia.

Wystąpienie pewnych objawów jest kwestią indywidualną, ponieważ na farmakokinetykę kofeiny mogą wpływać: wiek, czynniki genetyczne, ciąża, używki czy przy przyjmowana farmakoterapia. Uważa się natomiast, że kofeina może hamować działanie leków oraz potęgować dolegliwości wśród osób z zaburzeniami lękowymi.

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności podaje, że dawka kofeiny w ilości 200mg-400mg jest bezpieczna dla zdrowych, dorosłych osób. Toksyczną dawkę uznaje się poziom 1000mg, natomiast za śmiertelną ilość podaje się się 5-10g kofeiny lub 150-200mg w przeliczeniu na kilogram masy ciała.

Kofeina w ciąży

Kofeina posiada zdolność przedostawania się przez łożysko już od około 7-8 tygodnia ciąży. W tym czasie narządy i układy dziecka nie są jeszcze w pełni wykształcone, dlatego nie należy przyjmować nadmiernych dawek kofeiny. Prawdopodobnie wzrost stężenia katecholamin (na skutek dostarczonej kofeiny) może niekorzystnie wpływać na przepływ krwi w łożysku. Ponadto może znacząco ograniczać dostarczenie substancji odżywczych z organizmu matki do płodu. Informacje te, wymagają dalszych, zaawansowanych badań, jednak w trosce o bezpieczeństwo, ustalono maksymalny limit kofeiny dla kobiet w ciąży, który wynosi 200mg /dzień.

Warto jednak pamiętać, że działanie embriotoksyczne zależy od przyjętej dawki, częstości spożywania oraz stanu zdrowia kobiety ciężarnej!

Ile kofeiny zawierają przykładowe produkty?

Od 2002r. Unia Europejska wprowadziła obowiązek umieszczania na etykiecie informacji ,,wysoka zawartość kofeiny” w przypadku napojów zawierających powyżej 150mg kofeiny /litr produktu (nie dotyczy to jedynie kawy i herbaty).

Średnia zawartość kofeiny w przykładowych napojach wygląda następująco:

Napój typu ice tea- 5,1mg/100ml

Napój gazowany typu cola-9,4mg/100ml

Napój energetyzujący- 27,3mg/ 100ml

Kawa rozpuszczalna- 3g/100g

Napój kawowy typu cappuccino-0,33g/100g

Kofeina w tabletkach

Kofeina może znajdować się także jako składnik wielu leków. Uważa się, że związek ten może przynosić korzyści w leczeniu przeciwbólowym/ w czynności mózgu, a także poprawę krążenia sercowo-naczyniowego.

W Polsce jest zarejestrowanych ok. 25 sztuk preparatów zawierających kofeinę. Zawierają one dawkę od 25mg do 100mg kofeiny i nie wymagają recepty lekarskiej (z wyjątkiem tych zawierających ergotaminę). Warto jednak pamiętać, że nieodpowiednia dawka może stanowić potencjalne zagrożenie dla zdrowia, dlatego wprowadzenie suplementu do codziennego stosowania zawsze powinno konsultować się z lekarzem lub farmaceutą.