Kalkulator BMI
Czym jest cholesterol? Jakie są rodzaje cholesterolu?
Cholesterol jest to substancja chemiczna, syntetyzowana głównie w wątrobie i ścianach jelit. Jest składnikiem błon komórkowych oraz prekursorem hormonów płciowych, kwasów żółciowych oraz witaminy D. Występuje w dwóch frakcjach- jako cholesterol z lipoproteinami o niskiej gęstości, LDL, oraz jako cholesterol z lipoproteinami o wysokiej gęstości, HDL.
Cholesterol HDL jest odpowiedzialny za transport cholesterolu z tkanek do wątroby, w której jest metabolizowany. Dochodzi wówczas do obniżenia jego poziomu oraz zabezpieczenia naczyń przed miażdżycą. Wysokie stężenie cholesterolu HDL chroni zatem przed chorobami układu krwionośnego.
Cholesterol LDL odpowiada za transport cholesterolu z wątroby do tkanek organizmu. Jego głównym składnikiem strukturalnym jest białko apoproteina B-100. Analiza cholesterolu LDL pomaga ocenić ryzyko zachorowania pacjenta na miażdżycę i choroby układu sercowo-naczyniowego.
Trójglicerydy należą do tłuszczów prostych i są zbudowane z glicerolu oraz trzech przyłączonych do niego kwasów tłuszczowych. Pełnią one głównie funkcje ochronną i termoizolacyjną.
Cholesterol, HDL, LDL, trójglicerydy – normy
Za prawidłowe wartości u osób, u których nie występują choroby współistniejące, uznaje się:
- Cholesterol całkowity= poniżej 190 mg/dl
- Cholesterol HDL= powyżej 40mg/dl (dla mężczyzn) i powyżej 45mg/dl (dla kobiet)
- Cholesterol LDL= poniżej 115 mg/dl
- Trójglicerydy= poniżej 150 mg/dl
Warto pamiętać, że jedną z dróg dostarczania cholesterolu do organizmu oprócz własnej syntezy jest pokarm. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby maksymalna ilość dostarczanego cholesterolu wraz z pożywieniem wynosiła 300mg/ dzień.
Co oznaczają nieprawidłowe wyniki lipidogramu?
Utrzymujące się zbyt wysokie stężenie cholesterolu LDL sprzyja osadzaniu się złogów w naczyniach wieńcowych. W konsekwencji istnieje większe prawdopodobieństwo rozwoju miażdżycy. Ponadto jeżeli wysokiemu stężeniu LDL, cholesterolu całkowitego lub trójglicerydów towarzyszy niski poziom HDL, zwiększa się ryzyko wystąpienia choroby sercowo-naczyniowej, ale także udaru. Aby doprowadzić do prawidłowych proporcji LDL do HDL, warto zadbać przede wszystkim o prawidłową masę ciała i zmianę nawyków żywieniowych.
Należy pamiętać, że każde wyniki badań należy konsultować z lekarzem!
Co powoduje wysoki cholesterol?
Nadmiar cholesterolu może być odkładany na ścianach tętnic, dochodzi wówczas do zwężania ich światła oraz utrudnionego przepływu krwi. W związku z tym warto zwrócić uwagę na czynniki, które zwiększają poziom cholesterolu. Są to m.in.:
– dieta bogata w nasycone kwasy tłuszczowe (np.: wieprzowina, tłusta wołowina, kaczka, gęsina, dziczyzna, smalec, śmietana);
– dieta bogata w izomery trans (np.: w margarynach piekarniczych, wyrobach cukierniczych, wyrobach czekoladowych, posiłkach typu fast food);
– dieta bogata w cukry proste (np.: słodycze, dżemy, miody);
– nadmierna masa ciała;
– palenie papierosów;
– nadmiar alkoholu;
– zbyt mała aktywność fizyczna.
Domowe sposoby na obniżenie cholesterolu
Aby skutecznie poradzić sobie z podwyższonym poziomem cholesterolu, warto jest zadbać o profilaktykę i utrzymanie odpowiedniej diety. Kluczem może okazać się wzbogacenie codziennych jadłospisów o produkty takie jak:
– tłuste ryby morskie (np.: łosoś, makrela, śledź czy sardynki);
– tłuszcze roślinne (np.: oliwa z oliwek i olej rzepakowy);
– praktycznie wszystkie warzywa i owoce;
-orzechy i nasiona (np.: pestki dyni czy siemię lniane);
– produkty zbożowe z pełnego przemiału (np.: kasze gruboziarniste i makarony pełnoziarniste);
-nasiona roślin strączkowych (np.: bób, soja, soczewica);
– ziołowe przyprawy, takie jak: czosnek, imbir, koperek, oregano, zioła prowansalskie, bazylia;
Warto również zadbać o zwiększenie codziennej aktywności fizycznej poprzez spacery czy jazdę na rowerze.
Czy wysoki cholesterol może być dziedziczny?
Jeżeli długotrwała dietoterapia i aktywność fizyczna nie skutkuje istnieje podejrzenie, że wysoki poziom cholesterolu LDL może być spowodowany chorobą dziedziczną. Powinno się skorzystać z konsultacji lekarskiej. Specjalista zleca wówczas badanie genetyczne w kierunku hipercholesterolemii rodzinnej (FH). Szacuje się, że w Polsce choruje na nią ok. 200 tysięcy osób. Warto zatem zadbać o profilaktykę oraz niezbędną diagnostykę, aby móc uniknąć wielu powikłań oraz poprawić swoją jakość życia.