Jakie właściwości ma zielona herbata?
Zielona herbata jest niefermentowana, co oznacza, że otrzymuje się ją dzięki natychmiastowemu suszeniu świeżo zebranych liści. Sprzyja to występowaniu większej ilości katechin, które wraz z taninami są odpowiedzialne m.in. za cierpkość i gorzki smak. Głównymi składnikami świeżych liści są przede wszystkim związki polifenolowe (głównie katechiny*), kwasy fenolowe, węglowodany (w tym frakcja błonnika), białka, aminokwasy, tłuszcze, alkaloidy (kofeina), pigmenty (chlorofil i karotenoidy), a także związki lotne. Ponadto zielona herbata posiada wiele cennych witamin i składników mineralnych. Można zaliczyć do nich m.in.: witaminy A, B1, C, E, B2, B3 oraz potas, wapń, fosfor, magnez, cynk i miedź.
*Zawartość katechin w zielonej herbacie różni się w zależności m.in.: od wieku rośliny, pory zbiorów i warunków klimatycznych.
Wpływ zielonej herbaty na zdrowie
Filiżanka zielonej herbaty może zawierać nawet 10-40 mg polifenoli, które wykazują właściwości:
- przeciwutleniające;
- antyoksydacyjne;
- przeciwbakteryjne (m.in.: na bakterie Escherichia coli, Streptococcus salivarius, Streptococcus mutant oraz Helicobacter pylori);
- antynowotworowe (szczególnie raka płuc, żołądka, skóry, pęcherza, jajników).
Dodatkowo, składniki zielonej herbaty:
- zmniejszają wchłanianie cholesterolu i lipidów w układzie pokarmowym;
- wpływają na mniejszą zachorowalność na choroby układu sercowo-naczyniowego;
- obniżają poziom ciśnienia tętniczego;
- zmniejszają ryzyko cukrzycy;
- poprawiają perystaltykę jelit;
- zmniejszają częstotliwość występowania reumatoidalnego zapalenia stawów;
- a także poprawiają jakość snu.
Jak parzyć zieloną herbatę?
Odpowiednie parzenie herbaty jest bardzo ważne, aby zachować jej prozdrowotne właściwości. Optymalny sposób zakłada zalanie herbaty gorącą wodą o maksymalnej temperaturze 80 stopni C i parzenie pod przykryciem.
Czas parzenia zależy od stopnia intensywności, jaką chcemy uzyskać. Herbata krótko parzona ma jasną barwę i mniejszą intensywność w smaku. Natomiast herbata długo parzona ma intensywne zabarwienie oraz wyraźniejszy smak. Jeśli chcemy, aby herbata miała właściwości pobudzające, czas parzenia powinien wynosić ok.2-3 minuty. Natomiast, jeśli zależy nam na uspokajającym działaniu, czas parzenia należy wydłużyć do ok.4-6 minut.
Czy zielona herbata pobudza?
Zielona herbata zawiera ok. 15-65 mg kofeiny (w przeliczeniu na 250ml), która działa stymulująco na układ nerwowy. Zawartość kofeiny w naparze może mieć jednak różne wartości w zależności od rozdrobnienia, ilości użytych liści, warunków parzenia i innych.
Jeśli chcemy w naturalny sposób zmniejszyć ilość kofeiny w herbacie, powinno się wylać pierwszy napar i wypić dopiero ekstrakt z ponownego zaparzenia. W pierwszym naparze znajduje się bowiem aż 80% kofeiny.
W świetle publikacji naukowych, nie wykazano istotnych różnic w poziomie zawartości kofeiny w herbacie czarnej i zielonej.
Zielona herbata – skutki uboczne i przeciwwskazania
Mimo wielu prozdrowotnych właściwości, zielona herbata wypijana w nadmiarze może przyczynić się do drażliwości, bezsenności i tachykardii. Kofeina zawarta w herbacie może powodować zwiększenie ciśnienia krwi, a także zwiększenie wydzielania soku żołądkowego, co może prowadzić do podrażnienia ścian żołądka.
Za bezpieczną (optymalną) ilość kofeiny określa się poziom 300 mg, co odpowiada ok. 6 filiżankom herbaty. Należy jednak uwzględniać indywidualną nadwrażliwość na kofeinę. W niektórych przypadkach dolegliwości mogą pojawić się również przy mniejszych dawkach.
Warto również pamiętać, że związki zawarte w herbacie powodują ograniczenie wchłaniania niektórych metali, takich jak żelazo, wapń czy magnez, a także hamowanie działania niektórych leków.
Zielona herbata z mlekiem
Coraz bardziej staje się popularna konsumpcja herbaty z mlekiem. Takie połączenie wiążę się z tradycją angielską i pochodzi z XVII wieku. Należy jednak wiedzieć, że dodatek mleka do herbaty powoduje zmniejszenie aktywności przeciwutleniającej katechin. Wśród najbardziej aktywnych katechin, wykazujących wysokie powinowactwo do białek mleka, można wyróżnić galusan epikatechiny i galusan epigalokatechiny.
Taka kompozycja nie będzie wskazana m.in. dla osób: z niedokrwistością, z zapaleniem dróg moczowych i nerek, a także indywidualnej nietolerancji na poszczególne składniki.
Zielona herbata a odchudzanie
Zielona herbata poprzez przyspieszenie utleniania tłuszczy, może przyczynić się do lepszych efektów podczas redukcji masy ciała. Ekstrakt z zielonej herbaty zmniejsza wchłanianie tłuszczu i glukozy. Systematyczne picie zielonej herbaty zmniejsza ryzyko otyłości poprzez pobudzenie termogenezy (stymulację współczulnego układu nerwowego). Ponadto, przy jednoczesnym dbaniu o aktywność fizyczną, wpływa na lepszą wydolność oddechową.