Kalkulator BMI
Olej palmowy, podobnie jak kokosowy należą do tłuszczów roślinnym. Jednak te dwa wymienione wyróżniają się od innych tłuszczów roślinnych wysoką zawartością niepożądanych w diecie nasyconych kwasów tłuszczowych. Posiadają ich ok. 90% (w przypadku oleju kokosowego) oraz ok. 50-80% (w odniesieniu do oleju palmowego). Dla porównania, olej rzepakowy zawiera jedynie ok. 7%, a oliwa z oliwek ok. 15% nasyconych kwasów tłuszczowych.
Rodzaje oleju palmowego i jego wpływ na zdrowie
Olej palmowy powstaje z olejowca gwinejskiego, inaczej zwanego palmą olejową. W zależności od części surowca z której jest pozyskiwany, można wyróżnić olej z miąższu lub z ziaren palmy oleistej. Pierwszy zawiera ok. 50% nasyconych kwasów tłuszczowych (w większości tłuszcz palmitynowy), natomiast drugi ok. 80% nasyconych kwasów tłuszczowych (szczególnie tłuszcze laurynowy i mirystynowy).
W składzie produktów spożywczych możemy znaleźć także częściowo utwardzony (uwodorniony) tłuszcz palmowy. Charakteryzuje się on stałą konsystencją i dużą odpornością na wysoką temperaturę. W wyniku procesu uwodornienia wykształcają się jednak kwasy tłuszczowe w konfiguracji trans. Są to kwasy o potwierdzonym negatywnym wpływie na zdrowie, ponieważ zwiększają m.in. ryzyko rozwoju miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych.
W związku z wysoką zawartością nasyconych kwasów tłuszczowych w oleju palmowym, można mówić o porównywalnym negatywnym wpływie, jaki powodują tłuszcze zwierzęce.
Zgodnie z aktualnymi zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia dostarczenie nasyconych kwasów tłuszczowych i izomerów trans do diety powinno być tak niskie, jak to jest możliwe do osiągnięcia w diecie zapewniającej właściwą wartość żywieniową.
Nie zważając na ich ilość, narażamy organizm na większe ryzyko nie tylko chorób układu sercowo-naczyniowego, wzrostu stężenia frakcji LDL-cholesterolu we krwi, ale również większe ryzyko otyłości.
Względy środowiskowe
Plantacje olejowca gwinejskiego są uprawiane w całej strefie tropikalnej. Wśród największych producentów wyróżnia się Indonezję i Malezję. Olej palmowy nie wymaga dużych kosztów produkcji, co sprawia, że jego popularność znacznie się rozszerza. Niestety, przekłada się to na wiele problemów środowiskowych, takich jak:
-osuszanie mokradeł;
-produkcje ścieków (negatywnie oddziałujących na ekosystemy wodne i lądowe);
-oraz likwidacje dużych fragmentów lasów deszczowych w strefie tropikalnej.
W jakich produktach się znajduje?
Tłuszcz palmowy rafinowany często zastępuje uwodornione tłuszcze roślinne lub tłuszcze zwierzęce. Olej z pestek najczęściej wykorzystuje się do produkcji margaryn i produktów cukierniczych, np. ciast francuskich. Natomiast do smażenia najczęściej używa się oleju z miąższu, ze względu na odporność na utlenianie oraz stabilność podczas ogrzewania.
Zarówno olej z pestek jak i olej z miąższu, są wykorzystywane do produkcji lodów jako zamiennik tłuszczu mlecznego. Dzięki temu zapewniona jest odpowiednia konsystencja oraz stabilność podczas przechowywania.
Wśród innych można wymienić: czekoladę, chipsy, zupy instant, sosy, pieczywo, batony oraz gotowe dania.
Podsumowanie
W codziennej diecie powinniśmy zwracać uwagę nie tylko na ilość tłuszczu, ale także na jego jakość, aby zadbać o utrzymanie zdrowia. Olej palmowy, ze względu na wysoką zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych, powinien być stosowany z dużymi ograniczeniami. Warto całkowicie eliminować z diety produkty, które zawierają uwodornione oraz częściowo uwodornione oleje.
Na co dzień warto stosować inne tłuszcze roślinne, np. olej rzepakowy/ oliwę z oliwek, aby dostarczać jak najwięcej wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz zadbać o odpowiednie wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach- głównie A, D, E i K.