Jak nie marnować żywności?

Czy wiesz, że…

29 września obchodzimy Światowy Dzień Walki z Marnowaniem Jedzenia

Marnowanie żywności to straty wynikające z niespożytkowania artykułów żywnościowych. W konsekwencji dochodzi do ich wyrzucania, mimo, że nadal nadają się do spożycia i mogą być przeznaczone do konsumpcji przez ludzi.

Straty i odpady żywnościowe stanowią problem nie tylko społeczny, ale również ekologiczny i ekonomiczny.

Na podstawie badania Instytutu Ochrony Środowiska z 2020 r. wynika, że w Polsce dochodzi do marnowania żywności w ilości 4,8 mln ton rocznie. Najwięcej jedzenia wyrzuca się w gospodarstwach domowych (szacowana ilość to około 3 mln ton w ciągu roku). 

Dlaczego dochodzi do marnowania żywności? 

Marnowanie żywności w gospodarstwach domowych może wynikać z:

• nieodpowiedniego zarządzania zapasami żywności;
• nieprawidłowego przechowywania artykułów spożywczych;
• złej organizacji i planowania zakupów;
• przeoczenia terminu przydatności do spożycia;
• braku pomysłów na wykorzystanie składników pozostałych z przygotowanego dania.

Jakie są różnice między ,,należy spożyć przed” a ,,należy spożyć do”?

Jedną z przyczyn wyrzucania jedzenia może być brak znajomości sformułowań dotyczących dat ważności produktów spożywczych.

Najlepiej spożyć przed – jest to termin minimalnej trwałości. Po upływie tego czasu artykuły spożywcze nie ulegają zepsuciu, jeśli były odpowiednio przechowywane i nie doszło do uszkodzenia opakowania. Można wówczas spodziewać się zmiany konsystencji, smaku lub zmiany intensywności zapachu czy barwy, jednak produkt nadal pozostaje bezpieczny dla konsumenta. Oznaczenia te, najczęściej znajdują się na produktach zbożowych (kasze, ryże, makarony, mąki) oraz herbacie, kawie, olejach i przyprawach.

Należy spożyć do – oznacza datę przydatności do spożycia, po upływie której, zjedzenie może przyczynić się do problemów zdrowotnych, takich jak: bóle brzucha, biegunki, wymioty. Produkty żywnościowe z tym oznaczeniem powinny być spożyte najpóźniej w dniu upływu terminu ważności. Określenie to najczęściej dotyczy: ryb, mięs, nabiału, soków niepasteryzowanych oraz wyrobów garmażeryjnych.

Jak zapobiegać marnowaniu żywności? Praktyczne wskazówki

Biorąc pod uwagę aspekt nie tylko cywilizacyjny, ale również finansowy, warto wdrożyć następujące działania, aby zapobiec marnowaniu jedzenia:

• zadbać o odpowiednie przechowywanie produktów żywnościowych;
• monitorować terminy przydatności do spożycia;
• stosować mrożenie, wekowanie, suszenie jako sposoby przedłużania trwałości produktów żywnościowych;
• przekazywać nadmiar artykułów spożywczych potrzebującym;
• przeterminowaną żywność wykorzystać jako kompost;
• w pierwszej kolejności wykorzystywać produkty ze zbliżającym się terminem końca spożycia;
• odpowiednio planować zakupy (odpowiednie porcje i/lub ilości).

Przykłady, jak uratować niewykorzystane produkty

Jednym ze sposobów ograniczenia strat żywności może być wykorzystanie niespożytkowanych produktów do przygotowania innych dań, np.:

• Z czerstwego pieczywa- przygotować grzanki do sałatki/ zupy;
• Ugotowane ziemniaki- można wykorzystać do zapiekanki ziemniaczanej z warzywami;
• Ugotowany makaron- wykorzystać do zupy czy jajecznicy;
• Ugotowane mięso z rosołu- można użyć do pierogów z mięsnym farszem;
• Ugotowane warzywa z rosołu- doskonale sprawdzą się podczas przygotowania pasztetu;
• Ugotowane jaja- posłużą jako pasta jajeczna na kanapki.

Jak zmniejszyć ilość marnowanej żywności?

Gospodarstwa domowe, których mieszkańcy marnują mniej żywności są w stanie nie tylko wpłynąć na poprawę zasobów finansowych, ale także zmniejszyć globalną emisję gazów cieplarnianych. Dysponując odpowiednią wiedzą, można przeciwdziałać negatywnym skutkom marnowania żywności, m.in. poprzez dokonywanie świadomych wyborów żywieniowych lub udzielanie wsparcia żywnościowego osobom potrzebującym.