Biegunka – co jeść, a czego unikać podczas jej trwania?

Biegunką nazywamy zbyt częste oddawanie stolca (powyżej 3 razy na dobę), o luźnej, wodnistej konsystencji lub zwiększonej masie (powyżej 200g na dobę).

Jakie wyróżniamy rodzaje biegunek? Ile trwa biegunka?

Ze względu na czas trwania możemy wyróżnić:

1. Biegunkę ostrą (trwającą do 14 dni);
2. Biegunkę przewlekłą (trwającą więcej niż 4 tygodnie):
   -biegunkę wodnistą (sekrecyjną i osmotyczną);
   -biegunkę tłuszczową;
   -biegunkę zapalną;
   -zaburzenia wchłaniania.

Co może być powodem zbyt częstego wypróżniania?

Wśród najczęstszych przyczyn wyróżnia się:

– zakażenia wirusowe/ pasożytnicze/ bakteryjne – np. biegunka podróżnych na skutek zakażeń enterotoksyczną Escherichią coli;

– alergie, nadwrażliwość i/lub nietolerancje pokarmowe, np. celiakia czy nietolerancja laktozy;

– działanie hormonów, które pobudzają pracę jelit (występująca biegunka przy okresie lub przed okresem);

– zażywanie leków przyspieszających pasaż jelitowy lub skutek interakcji z żywnością;

– choroby przewodu pokarmowego, np. zespół jelita drażliwego, choroba Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego;

– przebyte operacje;

-przebyte leczenie, np. onkologiczne.

Czy omikron może powodować biegunkę?

Omikron stanowi mutację koronawirusa SARS-CoV-2. Do najczęstszych objawów zakażenia możemy zaliczyć: złe samopoczucie, gorączkę, zaburzenia węchu i smaku, brak apetytu, kaszel, kołatanie serca oraz problemy z oddychaniem. Jednak mogą pojawić się również dolegliwości związane z układem pokarmowym, takie jak bóle brzucha, wymioty czy biegunka. W przypadku podejrzeń należy wykonać test na obecność koronawirusa i skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu.

Biegunka- kiedy zgłosić się do lekarza?

Jeśli objawy nie ustępują po ok. 2-3 dniach, zaostrzają się lub pojawiają się nowe dolegliwości, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, który oceni stan kliniczny i skieruje na ewentualną hospitalizację. W przypadku ostrej biegunki diagnostyką i leczeniem zajmuje się lekarz POZ (Podstawowej Opieki Zdrowotnej) natomiast pacjenci z przewlekłą biegunką kierowani są przeważnie do specjalistycznych poradni.

Ustalenie zaleceń

Aby zastosować odpowiednie leczenie biegunki, należy najpierw wziąć pod uwagę:

– dokładny wywiad żywieniowo-medyczny (m.in. wiek pacjenta, jednostki chorobowe, przyjmowane leki, skład i rodzaj posiłków, ostatnie odbyte podróże oraz warunki socjalno-bytowe w jakich przebywa pacjent);

– częstość oddawania stolca;

– wygląd stolca (objętość i konsystencja);

– obecność śluzu bądź krwi w stolcu;

– dynamikę objawów (narastanie i/lub ustępowanie);

– obecność gorączki.

Praktyczne zalecenia żywieniowe podczas biegunki

Przede wszystkim należy ograniczyć w diecie:

– spożycie produktów bogatych w błonnik pokarmowy (np. pełnoziarniste pieczywo i makarony, nasiona roślin strączkowych, brązowy ryż, surowe owoce i warzywa);

– potrawy ciężkostrawne, smażone i konserwowe;

– produkty wzdymające, np. warzywa kapustne, cebulę, czosnek;

– napoje gazowane oraz zieloną herbatę, mocną kawę naturalną, napar z kopru włoskiego;

– ostre przyprawy oraz sól;

– słodziki, szczególnie ksylitol, sorbitol, mannitol;

– alkohol.

Natomiast należy zadbać w diecie o:

– włączenie produktów gotowanych na wodzie/ na parze lub zastosować duszenie bez dodatku tłuszczu. Przykładem takiego posiłku może być gotowany ryż z marchewką;

– prawidłowe nawodnienie (warto włączyć produkty zapierające takie jak napar z hibiskusa, napar z czarnej herbaty, liście babki lancetowatej czy napar z suszonych czarnych jagód). Co ciekawe, można włączyć również odgazowaną colę, podawaną w niewielkich ilościach, np. po łyżeczce co 10 minut i zwiększać jej ilość aż do ustąpienia objawów.

– zadbać o odpowiednią podaż elektrolitów;

– włączenie produktów dobrze rozdrobnionych;

– włączenie większej ilości posiłków o mniejszej objętości;

– odpowiednią temperaturę posiłków (w trakcie występowania biegunek należy spożywać ciepłe dania).

Po ustąpieniu biegunki, należy wrócić do wcześniejszych zasad żywienia ustalonych wspólnie z dietetykiem i/lub lekarzem.