Cukrzyca zagrożeniem dla osób z nadwagą i otyłością!

14 listopada obchodzimy Światowy Dzień Cukrzycy. Jest to Międzynarodowe Święto obchodzone w rocznicę urodzin odkrywcy insuliny Fredericka Bantinga.

Cukrzyca i otyłość stanowią poważny problem epidemiologiczny w wielu krajach na świecie. Jako główne czynniki sprzyjające powstawaniu zarówno otyłości oraz cukrzycy typu 2, wyróżnia się nieprawidłowy sposób żywienia oraz sedenteryjny tryb życia. Mimo iż, choroby te mogą występować niezależnie od siebie, to u osób otyłych istnieje kilkukrotnie większe ryzyko wystąpienia cukrzycy, w porównaniu do osób z prawidłową masą ciała. Dodatkowo, zarówno otyłość jak i cukrzyca typu 2 zwiększają ryzyko wystąpienia wielu innych niebezpiecznych chorób. Ostatecznie wpływa to na zwiększenie wydatków związanych z leczeniem, częstości hospitalizacji, a także obniżenie jakości życia.

Według Światowej Organizacji Zdrowia, w 2030r. cukrzyca będzie znajdować się na 7 miejscu pod względem śmiertelności w Polsce, zatem należy niezwłocznie podjąć skuteczne działania prewencyjne.

Czym jest cukrzyca?

Cukrzyca jest chorobą przewlekłą, wynikającą z defektu wydzielania i/lub działania insuliny. Charakteryzuje się przewlekłą hiperglikemią, która przyczynia się do zaburzenia czynności oraz uszkodzenia i niewydolności narządów.

Cukrzycę dzieli się na dwa podstawowe typy:

Cukrzyca typu I- jest chorobą wieku młodzieńczego, ponieważ przeważnie ujawnia się w pierwszych 20 latach życia. Wynika z bezwzględnego niedoboru insuliny, spowodowanej zniszczeniem komórek beta wysp Langerhansa, znajdujących się w trzustce. W tym typie cukrzycy, niezwykle ważne jest dobieranie odpowiednich dawek insuliny (w formie zastrzyków) oraz obliczanie wymienników węglowodanowych i białkowo-tłuszczowych.

Cukrzyca typu II- występuje przeważnie wśród osób dorosłych. Powstawaniu sprzyjają czynniki genetyczne oraz środowiskowe. Niezwykle często dotyczy osób z nadwagą i/lub otyłością, dlatego głównych celem terapeutycznym jest utrzymanie optymalnej kontroli metabolicznej, przy jednoczesnej redukcji masy ciała. Dodatkowo terapia opiera się na podawaniu leków doustnych, insuliny lub obydwu tych form.

Objawy cukrzycy

We wczesnym stadium cukrzycy typu 2 przeważnie nie występują charakterystyczne objawy. Jednak wraz z rozwojem choroby, można wyróżnić:

• Wzmożone pragnienie;
• Nadmierną senność i przewlekłe zmęczenie;
• Problemy z widzeniem;
• Napady głodu;
• Wielomocz;
• Intensywne pocenie się;
• Nudności;
• Częste infekcje, zwłaszcza skóry, dróg moczowych i narządów płciowych.
• Tachykardię.

Powikłania cukrzycy

Cukrzyca może powodować szereg niekorzystnych następstw, m.in. nefropatię cukrzycową, chorobę niedokrwienną mięśnia sercowego, retinopatię cukrzycową, a także neuropatię autonomicznego układu nerwowego. Skutkiem może być również gorsze gojenie się ran, powstawanie owrzodzeń oraz pojawienie się stopy cukrzycowej (co może doprowadzić nawet do amputacji kończyny).

Dieta, która leczy

Mimo, iż cukrzyca jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną, warto pamiętać, że pacjenci mają wpływ na minimalizację jej skutków. Ogromne korzyści dla otyłych pacjentów z cukrzycą przynosi redukcja masy ciała. Dzięki temu pacjenci są w stanie lepiej kontrolować przebieg choroby, niwelują powstawanie powikłań, a z czasem nawet zmniejszają dawki przyjmowanych leków. Odpowiedni sposób żywienia powinien opierać się wówczas na:

• małych objętościowo posiłkach;
• regularnych przerwach między posiłkami;
• produktach nieprzetworzonych o niskim Indeksie Glikemicznym (IG poniżej 55);
• zwiększeniu ilości warzyw, ryb oraz chudych mięs;
• wyeliminowaniu cukrów prostych;
• ograniczeniu nasyconych kwasów tłuszczowych i tłuszczów trans;
• ograniczeniu soli (do 6g/dobę);
• unikaniu alkoholu;
• wypijaniu około 2litrów niesłodzonych płynów dziennie.

Nie należy zapominać także o aktywności fizycznej, która poprawia wrażliwość na insulinę. Dodatkowo obniża poziom glukozy we krwi, wpływa pozytywnie na metabolizm, a także sprzyja szybszej utracie masy ciała. Ruch stanowi podstawę terapii w cukrzycy. Zaleca się jednak wykonywanie bezpiecznych ćwiczeń, aby nie doprowadzić do hipoglikemii. Wskazana będzie umiarkowana aktywność fizyczna, minimum 30 minut dziennie przez większość dni w tygodniu.

Farmakoterapia i skutki uboczne

Środki farmakologiczne w leczeniu cukrzycy muszą wynikać ze wskazań lekarskich. Należy pamiętać, że każdy lek oprócz zasadniczego działania, zawiera także szereg skutków ubocznych.

Coraz częściej, osoby z nadmierną masą ciała, chcąc uzyskać szybszą redukcję, sięgają po grupy leków przeciwcukrzycowych, takich jak: metformina, pochodne sulfonylomocznika, akarbozę czy blokery dipeptydylopeptydazy 4. Ich ubocznym skutkiem jest m.in. zmniejszenie apetytu, co w efekcie przekłada się na przyjmowanie mniejszej puli kalorii i redukcji masy ciała.

Jest to jednak bardzo niebezpieczne działanie! Podczas kuracji mogą pojawić się dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak: nudności, biegunka, bóle brzucha, a także zaburzenia smaku i zmiany skórne. Natomiast po odstawieniu może nastąpić gwałtowny wzrost masy ciała. Wśród najbardziej niebezpiecznych skutków ubocznych przyjmowania leków na cukrzycę, wyróżnia się kwasicę mleczanową, ale także śpiączkę. Stosowanie preparatów w formie wstrzyknięć wiążę się również z większym ryzykiem zakażeń lub powstania owrzodzeń w miejscu wkłucia.

Podsumowanie

Osoby chorujące na cukrzycę powinny przestrzegać zaleceń odnośnie przyjmowania doustnych leków lub podawania insuliny. Należy pamiętać o regularności wykonywania podstawowych badań (w tym kontroli poziomu glukozy) oraz zadbać o prawidłowe żywienie i tryb życia. Zastrzyki na odchudzanie nie przyniosą oczekiwanego rezultatu, jeśli będą stanowić jedyną zmianę lub co gorsza, będą stosowane przez wskazań i kontroli lekarza.