Dzień wirusowego zapalenia wątroby

28 lipca obchodzony jest Światowy Dzień Wirusowego Zapalenia Wątroby (WZW). WZW to ostra choroba zakaźna, powodująca uszkodzenie wątroby. Wirusowe zapalenie wątroby może być wywołane przez wirusy typu A, B, C (do G) oraz inne. Najczęstszy i najbardziej niebezpieczny jest typ B, typ A (żółtaczka pokarmowa, która nazywana jest też chorobą brudnych rąk) oraz typ C.

Najczęściej występujące objawy wspólne charakterystyczne dla wszystkich typów WZW to stany podgorączkowe, apatia, osłabienie, bóle brzucha oraz wzdęcia. Czasami wymienionym objawom towarzyszy zażółcenie spojówek, skóry, świąd skóry, ciemniejszy mocz. Niestety w przypadku WZW typu C 85% zakażeń nie daje objawów i niezauważalnie przechodzi w postać przewlekłą, która może doprowadzić nawet do marskości i raka wątroby.

Jak powinna wyglądać dieta przy wirusowym zapaleniu wątroby?

W przypadku wystąpienia wirusowego zapalenia wątroby o przebiegu lekkim zaleca się dietę łatwostrawną. Celem diety jest dostarczenie wszystkich składników pokarmowych niezbędnych do utrzymania równowagi metabolicznej, wyrównania niedoborów oraz regeneracji komórek wątrobowych. U osób chorych na WZW, u których zdiagnozowano stan przewlekły, podstawowym elementem leczenia jest odpowiednio dobrana farmakoterapia, natomiast dieta ma głównie zadanie wspomagające. W ciężkich przypadkach konieczne staje się stosowanie żywienia pozajelitowego.

Nie ma jednej odpowiedniej diety dla wszystkich chorych na WZW. Dieta powinna zostać ustalona indywidualnie oraz dostosowana do stanu zdrowia pacjenta, stopnia uszkodzenia wątroby oraz ewentualnych chorób współistniejących.

Istnieje jednak kilka podstawowych zasad, których należy przestrzegać, żeby wspomóc funkcjonowanie wątroby oraz spowolnić postępujące procesy degeneracyjne.

1. Powinno się wykluczyć lub mocno ograniczyć spożycie alkoholu. Spożywanie alkoholu przyśpiesza postęp choroby, utrudnia proces leczenia oraz może doprowadzić do marskości wątroby.
2. Ważne jest ograniczenie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych na rzecz tłuszczów nienasyconych. Warto wyeliminować tłuszcze pochodzenia zwierzęcego (m.in. smalec, słoninę), a wzbogacić dietę w orzechy, nasiona, oleje roślinne, ryby, awokado. Nadmiar tłuszczów w diecie obciąża wątrobę i może powodować wystąpienie nudności.
3. Niezwykle istotne jest codzienne spożywanie warzyw i owoców, które stanowią cenne źródło antyoksydantów i są bogate w błonnik pokarmowy. Warzywa powinny stanowić minimum połowę objętości każdego posiłku. Jeżeli występują skłonności do wzdęć i biegunek to warzywa i owoce powinno podawać się w postaci gotowanej oraz rozdrobnionej (zalecane są soki i desery). Z diety należy wykluczyć pokarmy wzdymające oraz ostre przyprawy.

4. Osoby cierpiące na WZW powinny unikać żywności wysokoprzetworzonej, która jest bogata w cukry proste, sól oraz substancje konserwujące.
5. Z diety powinno się wykluczyć pokarmy nieświeże oraz zepsute.
6. W przypadku nadwagi/otyłości należy zredukować masę ciała. Nie wskazane jest jednak stosowanie diet o bardzo niskiej kaloryczności. Dieta odchudzająca powinna być oparta na zasadach zdrowego żywienia. Zbyt szybkie tempo chudnięcia może negatywnie wpłynąć na stan wątroby. Tempo chudnięcia nie powinno być większe niż 0,5-1 kg tygodniowo.
7. Warto pamiętać o regularnej aktywności fizycznej, która wspomaga utrzymanie lub redukcję masy ciała oraz poprawia wydolność fizyczną.
8. Należy wypijać 2 l wodzy dziennie.

9. Odpowiednia ilość białka sprzyja regeneracji komórek wątroby. W diecie powinno być obecne chude mięso, jajka, ryby oraz chudy nabiał. Należy pamiętać, że w przypadku ostrego przebiegu wirusowego zapalenia wątroby maleje tolerancja na białko. Zwiększona podaż białka jest wskazana tylko w przypadku stosowania leków steroidowych. Warto w takim wypadku zwrócić uwagę na zwiększoną podaż wapnia, potasu oraz witaminy D.
10. Jeżeli nie obserwuje się skłonności do wzdęć i biegunek to zaleca się spożycie węglowodanach złożonych, gruboziarnistych kasz oraz pełnoziarnistego pieczywa. Natomiast w przypadku zaobserwowania negatywnych objawów należy stosować się do zasad diety lekkostrawnej (m.in. wybierać drobniejsze kasze).
11. Potrawy powinny być przygotowywane w dietetyczny sposób (gotowane, duszone, pieczone). Zupy i sosy należy sporządzać na wywarach warzywnych. Posiłki nie powinny być zbyt obfite.